Open liefdesverklaring aan korrel
Ik ben opgegroeid in de jaren 80. De tijd waarin muziek steeds vaker begeleid werd met beeld, zowel in foto als video. De opkomst van MTV. Bands werden opeens zichtbaar voor de massa. Voorheen zag je artiesten in magazines en luisterde je vooral veel op de radio. In de aanslag met je cassetebandje. Je vingers boven Rec en Play. Wachtend op het juiste moment. En toen werd beeld een veel bepalender element. Zonder de juiste beelden – en daarmee het juiste imago – redde je het als artiest niet. Videoclips, posters, merchandising. Allemaal noodzakelijk om het te maken.
Een goede art-director of fotograaf kon in een klap je imago neerzetten. Hoe jij je als band wilde profileren werd vormgegeven door mensen met verstand van beeld. Bands als U2 en Depeche Mode kozen voor Anton Corbijn en dat heeft ze geen windeieren gelegd. Wie herinnert zich niet de beelden van de Joshua Tree en andere iconische foto’s die Corbijn heeft geschoten. Als groot U2-fan had ik dan ook mijn hele kamer volhangen met posters en ansichtkaarten van de Ierse rockband. Dag en nacht was ik omgeven met de korrelige foto’s van Anton Corbijn. Het kan dan ook haast niet anders dat je dan aangestoken werd door beelden met veel korrel erin.
Korrel. In het Engels klinkt het veel beter: Grain. En een foto met veel korrel is een ‘grainy ímage’. En geef toe, dat maakt toch vaak een veel spannender beeld dan een foto waarbij iedere pixel scherp is. Er zit veel meer ‘leven’ in een foto, meer emotie. Corbijn kreeg deze korrel door analoge film te gebruiken. Tegenwoordig kun je met je digitale camera bijna geen korrel meer in je beeld krijgen. Ja ruis, als je de verkeerde instellingen gebruikt. Maar ruis is geen korrel. Gelukkig zijn er steeds meer presets in bijvoorbeeld Lightroom die de korrel van analoge films heel nauwkeurig kunnen simuleren. Ook een software plugin als NIK Silver Efex Pro heeft deze mogelijkheid. En zo kunnen wij de technisch perfecte foto’s uit onze spiegelreflex verfraaien met een mooie korrel. Als je ervan houdt natuurlijk. Maar wie doet dat niet? En kun je dat nog steeds zeggen als je onderstaande foto’s eens goed bekeken hebt?
![U2 Joshua Tree - [c] Anton Corbijn](https://borgstijn.nl/wp-content/uploads/2015/12/U2-Joshua-Tree-c-Anton-Corbijn.jpg "U2 Joshua Tree - [c] Anton Corbijn")
![U2 Death Valley - [c] Anton Corbijn](https://borgstijn.nl/wp-content/uploads/2015/12/U2-Death-Valley-c-Anton-Corbijn.jpg "U2 Death Valley - [c] Anton Corbijn")
![U2 The Joshua Tree - [c] Anton Corbijn](https://borgstijn.nl/wp-content/uploads/2015/12/U2-The-Joshua-Tree-c-Anton-Corbijn.jpg "U2 The Joshua Tree - [c] Anton Corbijn")
![U2 The Unforgettable Fire - [c] Anton Corbijn](https://borgstijn.nl/wp-content/uploads/2015/12/U2-The-Unforgettable-Fire-c-Anton-Corbijn.jpg "U2 The Unforgettable Fire - [c] Anton Corbijn")
Nog steeds niet overtuigt van de schoonheid van de korrel? Dan nodig ik je uit om eens bij mij thuis door mijn boeken van Anton Corbijn te bladeren. Prints zijn zoveel mooier dan wat je op je beeldscherm te zien krijgt.
Bekijk op bol.com zijn boek bij de Anton Corbijn-tentoonstelling in het Fotomuseum van Den Haag: Anton Corbijn 1-2-3-4
Hallo Marcel, ik ben het deels met je eens: een mooie korrel is een prachtig ingrediënt voor een stevig zwartwit-beeld. Nou ja, ik twijfel.
Ik twijfel over het deel waar je schrijft over het nabootsen van een korrel in digitale foto’s. Die korrels zijn, als je poogt een pittige en misschien geforceerde Tri-X te imiteren met je 24 megapixel-camera, in ieder geval fake. Ik heb het geprobeerd, en het leverde leuke en soms mooie fake, maar wel fake.
De industrie heeft op aandringen van ‘de bladen’ en van de consument moeite gedaan ruis uit de sensors en daarmee uit onze opnamen te bannen. Op dat punt gaan we hunkeren naar grain? Er zijn fotografen die digitale opnamen te perfect, te glad vinden. Dat doet me denken aan audiofielen die CD’s te steriel vinden klinken. Terwijl het bestrijden van imperfecties al sinds de uitvinding van de fotografie/grammofoon gaande is. En we hebben toch ook gewerkt met Panatomic-X op 32 asa om een zo fijn mogelijke korrel te krijgen. En verlangd naar onbetaalbare middenformaat-camera’s voor een scherper resultaat. Op naar de perfectie!
Ik ben in het geheel niet tegen nabewerking, ook niet als dat ‘nostalgische’ gevoelens moet oproepen. Ik vind het eindeloos klooien met instagram-achtige bewerkingen leuk, maar het levert uitsluitend aardige imitaties: had ik maar een echte polaroid-camera…. Of een natte-platencamera. Nou nee, ik verlang op geen enkele manier naar het gedoe in de doka. De huidige technieken vind ik prima. Doe mij maar scherp, de korrels vind ik wel bij Vanfleteren;-)
Nu ik er aan denk: mijn telefoontje levert in slecht licht ruis die in een zwartwit-beeld wel kan doorgaan voor korrel. Zou het dan toch…. misschien moet je niet streven naar perfectie….
groeten, KeesM
Hej Kees, ik streef ook niet naar perfectie. Daar kun je alleen maar gefrustreerd van raken. Wel streef ik naar het voor mij perfecte beeld. Nog nooit gevonden, maar wel eens in de buurt geweest en dat voelt goed. Dat een ander dit een verre van perfect beeld zal vinden boeit me niet. Een perfect beeld voor mij heeft onscherpte en korrel, dat maakt het voor mij spannend.
En ik ben van na de doka dus heb geen eigen ervaring met film. In mijn beleving kun je met presets in Light room een aardige simulatie van Tri-X film krijgen. Niet perfect, maar perfect voor mij.